Zonnepanelen: een zeer populaire manier van duurzame energieopwekking. Wie wil dit nou niet? Kiezen voor zonnepanelen heeft grote voordelen, maar overbelasting op het net vormt voor veel bedrijven een obstakel. In dit artikel bespreken we de voordelen van zonnepanelen, problemen die zich voordoen én de mogelijkheden om bedrijven te helpen hier een weg in te vinden.

Zonnepanelen zijn populair

De hoeveelheid zonnepanelen in Nederland is de afgelopen jaren fors toegenomen. Ten opzichte van 2018 (met een vermogen van 4,6 gigawatt) is de hoeveelheid zonnepanelen in 2020 (met een vermogen van 10,7 gigawatt) meer dan verdubbeld! Bovendien wekken bedrijven sinds 2019 meer zonnestroom op dan consumenten (CBS, 2021).

Zonnepanelen hebben vele voordelen

Kiezen voor zonnepanelen heeft grote voordelen. Dit komt vooral door de volgende punten:

• Zonnepanelen zijn financieel aantrekkelijk
• Zonnepanelen bieden financiële zekerheid op lange termijn
• Het is duurzaam

Het is financieel aantrekkelijk

Met de huidige subsidieregelingen verdienen veel bedrijven de investering in 6 tot 9 jaar terug. Ook kan de teruglevering voor grootzakelijke verbruikers zeer interessant zijn (al zijn de terugleververgoedingen sterk leverancier afhankelijk). Daarnaast zijn zonnepanelen ook voor kleinzakelijke verbruikers voordelig, vanwege de mogelijkheid tot salderen.

Financiële zekerheid op de lange termijn

Zonnepanelen bieden financiële zekerheid op de langere termijn. De tekorten op de Europese energiemarkt zorgen voor sterk stijgende prijzen. Zo was de elektriciteitsrekening voor consumenten in januari 2021 bijvoorbeeld met 86% gestegen ten opzichte van een jaar eerder (CBS, 2022). Door zelf energie op te wekken zijn bedrijven minder afhankelijk van de stijgende marktprijzen. Op lange termijn draagt dit bij aan het bedrijfsresultaat.

Zonnepanelen zijn duurzaam

Daarnaast zijn zonnepanelen zeer duurzaam. Waar grijze stroom per kilowattuur ongeveer 520 gram CO2 uitstoot per kilowattuur (CO2-emissiefactoren, 2022), zit danis dat voor zonne-energie ongeveer 10 gram CO2 over de hele levensduur rond de 10 gram (Carbonbrief, 2017). Ook past het goed binnen de ambities van het MKB binnen Nederland om steeds duurzamer te opereren (VNO NCW & MKB Nederland, 2021).

Overbelasting op het net is een groeiend probleem voor zonnepanelen

Overbelasting op het net - ook wel netcongestie - vormt een groeiend probleem voor zonnepaneeleigenaren en geïnteresseerden. Dit komt vooral door de volgende punten:

• Zonnepanelen schakelen uit tijdens piekproductie
• Het net kan het niet aan
• Soms verdwijnt de capaciteit gedurende het vergunningstraject van de gemeente

Zonnepanelen schakelen uit tijdens piekproductie

Bij energieopwek door zonnepanelen heb je te maken met momenten van piekproductie. Tijdens zonuren neemt de productie sterk toe, waardoor de spanning op het net lokaal te hoog kan worden. Om schade aan installaties en het net te voorkomen schakelen regelsystemen de zoninstallaties automatisch uit. In dat geval wordt er op de meest productieve uren niet teruggeleverd en daardoor niet verdiend. Aangezien dit alleen in de meetsoftware (bijvoorbeeld in een app) gezien wordt, hebben veel mensen dit pas laat of helemaal niet door. Het gevolg hiervan is een lagere opbrengst dan mogelijk is.

Het net kan het niet aan

Soms kunnen zonnepanelen überhaupt niet geplaatst worden. De beperkte beschikbare netcapaciteit in combinatie met de sterke toename van energieopwek zorgt voor problemen. In de rode gebieden in de afbeelding kunnen geen zonnepanelen bijgeplaatst worden, totdat de netbeheerder de transportcapaciteit vergroot.

Het verdwijnen van netcapaciteit tijdens het vergunningstraject

Ondanks de toekenning van de omgevingsvergunning is er toch geen capaciteit meer. Het gevolg hiervan is tweeledig: enerzijds gaan de plannen voor zonnepanelen in rook op en anderzijds vervalt in sommige gevallen het recht op een nieuwe aanvraag.

Problemen die voorkomen kunnen worden

Speerpunten bij het voorkomen van problemen zijn communicatie en informatievoorziening. Het helpt om bedrijven op de hoogte te houden van thema’s rondom van zonnepanelen en netcongestie. De volgende punten hierbij interessant:

• Gebruik capaciteitskaarten en planning in de oriëntatiefase
• Informeer over het financiële plaatje
• Zonnepanelen melden
• Zonnepanelen op het oosten of westen kunnen ook aantrekkelijk zijn
• Een dikkere aansluitkabel kan afsluiten van zonnepanelen voorkomen
• En meer technische tips

Gebruik capaciteitskaarten en planning in de oriëntatiefase

Verschillende netbeheerders houden capaciteitskaarten bij, waarop de mate van netbelasting wordt aangegeven in de regio. Hiermee zien bedrijven of zonnepanelen bij hen in de omgeving mogelijk zijn. Ook wordt soms aangegeven wanneer eventuele uitbreidingen plaatsvinden. Door zowel de capaciteitskaarten als de planningen - zoals die van Stedin - voor uitbreiding van het net in de gaten te houden, kan een bedrijf voorbereid aan de slag.

Informeer over het financiële plaatje

Het is belangrijk om bedrijven te informeren over het financiële plaatje. Zo heeft de afbouwende salderingsregeling gevolgen voor kleinzakelijke verbruikers. Nu kan er nog 100% gesaldeerd worden, maar van 2023 tot en met 2031 wordt dit per jaar met 9% afgebouwd. De terugverdientijd loopt hiermee terug van 6 tot 9 jaar naar ongeveer 9 tot 10 jaar (Milieucentraal, 2021). Voor grootzakelijke bedrijven lijkt het gunstig te blijven, al kunnen subsidieregelingen in de loop van de tijd veranderingen ondergaan. Om onaangename verrassingen te voorkomen hebben bedrijven baat bij de juiste financiële informatie.

Zonnepanelen melden

Zonnepanelen moeten bij de plaatsing gemeld worden. Netbeheerders kunnen met deze informatie beter inspelen op de energiestromen op het net. Aangezien dit verplicht is, zijn bedrijven ermee geholpen dit te weten.

Zonnepanelen op het oosten of westen kunnen ook aantrekkelijk zijn

Bedrijven weten vaak niet dat zonnepanelen op het westen of oosten ook interessant zijn. De energieopbrengst is dan wel 10% lager (Netbeheer Nederland, 2021), maar hiermee worden problemen bij teruglevering voorkomen. Omdat productie en consumptie meer gelijk ligt door de andere piektijden, wordt een groter deel van de energie meteen zelf verbruikt. Informeren over de precieze richting van de zonnepanelen loont daarom de moeite.

Een dikkere aansluitkabel kan afsluiten van zonnepanelen voorkomen

Nog een een relevant onderwerp is het gebruiken van een dikkere aansluitkabel. In de helft van de gevallen van uitschakeling is de bottleneck niet het net, maar de kabel tussen de installatie en de meterkast (Netbeheer Nederland, 2022). Door deze te vervangen kan onnodig afsluiten voorkomen worden.

Meer technische tips

Voor meer technische tips, check de publicatie van Netbeheer Nederland, waarin tips worden gegeven om spanningsproblemen met zonnepanelen te voorkomen.

Help bedrijven bij de plaatsing van zonnepanelen

Zonnepanelen als manier van duurzame elektriciteitsopwek is zeer gunstig voor het klimaat en voor de portemonnee. Het is zonde als deze manier van opwekking niet voor de volledige potentie benut kan worden. Daarom is het van belang om bedrijven op een heldere manier van de juiste informatie te voorzien, zodat zij aan de slag kunnen met energiebesparing.

Naar wie kun jij dit artikel doorsturen?

Zonnepanelen hebben veel voordelen. Wel moeten bedrijven rekening houden met eventuele problemen rondom het onderwerp. Heldere communicatie en relevante informatievoorziening is hierbij ontzettend belangrijk. Ken jij iemand die werkt met zonnepanelen, of iemand deze informatie goed kan gebruiken? Stuur dan het artikel door.