Climate & Corona - Deel I
29 apr. 2020
Corona houdt zich niet aan grenzen, klimaatverandering óók niet.
Het coronavirus en de overheidsmaatregelen zetten de wereld op haar kop. Sociale activiteiten zijn zo goed als stilgelegd. Thuis is het nieuwe uit. De wegen zijn rustig, veel winkels zijn dicht en er razen nauwelijks vliegtuigen in de lucht. Deze ingreep op het dagelijks leven vraagt veel van ons aanpassingsvermogen. Het dient als pas op de plaats voor de mens. De natuur floreert juist: zij kan sinds lange tijd op adem komen.
Lichtpunten in donkere tijden
De coronamaatregelen tonen een positief effect op de natuur aan. Pier Vellinga, hoogleraar klimaatverandering aan de Vrije Universiteit Amsterdam & Wageningen University beaamt dit1: “de schonere lucht en het heldere water laten zien hoe snel de natuur zich weet te herstellen bij verminderde fossiele activiteit”. Zoals deze indrukwekkende satellietbeelden2 van China laten zien, die een ongekende afname van de luchtvervuiling aantonen. Of de kanalen in Venetië3 waar sinds een lange tijd vissen te zien zijn in het water. Lichtpunten in donkere tijden. Hoe voorkomen we dat deze lichtpunten straks uitdoven? Want volgens Pier Vellinga stelt deze dip in de CO2-uitstoot weinig voor. “Het klimaat herstelt pas bij een langdurige CO2-uitstootdaling. Een jaar is dan niet genoeg”. Laurence Tubiana4, architect van het Parijs akkoord noemt de coronacrisis een wake-up call. "Virussen houden zich niet aan grenzen, klimaatverandering houdt zich niet aan grenzen. Pakken we de klimaatcrisis niet goed aan? Dan halen we ons een soortgelijke catastrofe op de hals". We worden met onze neus op de feiten gedrukt.
Leren van het verleden
“Het coronavirus zorgt voor een acute crisis. Dit maakt niet dat we de langzame crisis van de klimaatverandering moeten vergeten”, meldt Olof van der Gaag5 van het NVDE in NU.nl. Wat als de coronacrisis voorbij is? Nemen we dan net zulke drastische maatregelen tegen de klimaatcrisis? Of zetten we een milieuschadelijk tandje extra bij om de economie op gang te helpen? De toekomst voorspellen kunnen we niet. Wel kunnen we onze lering trekken uit het verleden. Laten we hiervoor terugblikken.
De wederopbouw na de oorlog
Te beginnen met de periode na de Tweede Wereldoorlog. Er heerste een collectief optimisme in Nederland: goede tijden waren in zicht. Het doel was helder, de oorlogsschade herstellen en ons land snel welvarend maken. Het lukte! Begin jaren 50 was er een snelle economische groei. Het aantal consumptiegoederen op de markt was enorm. Lang werd dit gezien als teken van voorspoed. Tot 1970. Tijdens de wederopbouw werd er weinig rekening gehouden met het milieu. Als bedrijf liet je met goedkeuring je schoonmaak- en oplosmiddelen in water weglopen. Garages dumpten afgewerkte oliën in de grond. Toen burgers gezondheidsklachten kregen kwam er een massale oproep aan de overheid: “er móet iets veranderen”. Dat gebeurde ook met het oprichten van het ministerie voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne en de Wet Milieubeheer6.
Sprong in de tijd naar 2008
In de 21ste eeuw vond een andere grote crisis plaats: de recessie van 2008. In de jaren 2008 en 2009 nam de wereldwijde CO2-uitstoot7 wat af. Goed nieuws, alleen na de crisis moest de economie logischerwijs weer op gang geholpen worden. Daar werd met man en macht aan gewerkt, wederom met weinig oog voor het klimaat. Daardoor steeg4 in 2010 de CO2-uitstoot met 5,9%. Het Internationaal Energieagentschap zegt dat een tijdelijke CO2-uitstootverminding door een recessie het klimaatbeleid op de lange termijn bedreigt. Onder meer door de ondermijning van investeringen in groene energie. Kortom: geen uitstel van executie, maar het dichterbij halen ervan4.
De mondiale economie duurzamer inrichten
We hebben ervaring opgedaan uit het verleden. Hebben we er ook van geleerd? Een groot verschil met de crisis uit 2008 is dat banken toen erg afhankelijk waren van fossiele brandstoffen. Ook lag er geen internationaal klimaatverdrag. ‘"Bankdirecteuren trekken nu de haren uit hun hoofd, ze hebben veel geld in olie zitten: dat was al een risico door de klimaatcrisis, nu daalt door de coronacrisis de olieprijs nog verder", zegt Pier Vellinga1. “De energietransitie verloopt vooral traag doordat de fossiele industrie nog niet is afgeschreven. Dát gaat door deze crisis in de versnelling”, voegt hij toe. We weten nu dus dat we bij een wederopbouw rekening moeten houden met het klimaat. Anders krijgen we later de genadeslag. We kunnen onze CO2-uitstoot reduceren, al is daar helaas een crisis voor nodig. De vraag is; borduren we straks voort op het oude of gaan we de mondiale economie duurzamer inrichten?
Denken in kansen
EnergiePartners gelooft in de laatste optie. En jullie? Nemen jullie als bedrijf het voortouw om zo uiteindelijk samen de klimaatcrisis te verslaan? Wij gaan dieper in op dit soort vraagstukken. Want het klinkt mooi: een mondiale en duurzame economie, maar hoe kun jij hier als onderneming aan bijdragen? Houd daarvoor komende periode onze kanalen goed in de gaten. Zo geven we je in dit artikel tips over hoe jij zakelijk op energie kunt besparen. Wil je inspiratie opdoen over hoe je als ondernemer kansen kunt grijpen in deze tijd? Wij zochten het voor je uit in onze nieuwe serie 'inspirerend ondernemerschap'. In dit artikel is Lewis Bookcafé aan het woord en in dit artikel lees je meer over Grand Hotel Karel V.
Bronnen
1 https://www.oneworld.nl/lezen/klimaat/is-de-coronacrisis-dan-op-zijn-minst-goed-voor-het-klimaat/
2 https://www.bbc.com/news/world-asia-51691967
6 Cramer, J. (2014). Elementaire Deeltjes – Milieu(1ste editie). Amsterdam, Nederland: Singel Uitgeverijen
7 https://www.globalcarbonproject.org/global/pdf/pep/Peters_2011_Budget2010.pdf
